Thuật ngữ “trí tuệ nhân tạo” (AI – Artificial Intelligence) ra đời tạo nên làn sóng cách mạng mạnh mẽ, mở ra nhiều hướng đi mới cũng như thách thức cho xã hội loài người. Trong đó phải kể đến giáo dục – một trong những lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu ở mỗi quốc gia. Bước vào thế kỷ 21, đây càng là một ngành đặc thù đòi hỏi sự cập nhật, đổi mới và không ngừng cải tiến.
Xem thêm:
Ngành trí tuệ nhân tạo là gì? Giải mã công nghệ AI
Tổng quan ngành trí tuệ nhân tạo
Trí tuệ nhân tạo – ngành “mũi nhọn” trong tương lai
Trí tuệ nhân tạo trong giáo dục thay đổi vai trò người lái đò
Ở đa số các quốc gia, mô hình giáo dục truyền thống sẽ là giáo viên truyền đạt kiến thức, đóng vai trò người lèo lái, dẫn dắt và định hướng chung cho các học sinh của mình. Không phải vô lý khi những người thầy của chúng ta được văn thơ ví von như các vị thuyền trưởng, một người lái đò kỳ cựu, dùng những năm tháng tuổi nghề của mình dạy dỗ và giúp từng thế hệ mầm non của đất nước nên người.
Trí tuệ nhân tạo trong giáo dục thay đổi vai trò người cầm lái
Nhưng hiện nay, khi trí tuệ nhân tạo dần thâm nhập vào cuộc sống, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo trong giáo dục, mô hình giảng dạy cũng thay đổi và được đổi mới. Lúc này, chính phụ huynh mới là người quyết định sẽ chi trả bao nhiêu chi phí và học sinh mới là người sẽ định hướng con đường học vấn tương lai của mình. Tùy vào năng lực và điều kiện của bản thân để ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo vào giáo dục, cá nhân hoá từng người học chứ không còn là một mô hình chung mà các giáo viên đang cố gắng hướng đến cho một tập thể.
Sử dụng thời gian hiệu quả hơn
Chính thức ra đời từ năm 1956 đến nay, AI luôn là một ngành khoa học máy tính non trẻ đầy triển vọng. Nhiều năm qua, AI làm được rất nhiều, và cũng không làm được rất nhiều những gì đã dự đoán. Nhưng không thể phủ nhận rằng, kể từ khi đưa trí tuệ nhân tạo vào trong giáo dục, việc dạy học trở nên hiệu quả hơn nhờ sự hỗ trợ từ các thiết bị này, đặc biệt là với 10 công nghệ AI được đánh giá là hot nhất hiện nay.
“Quản lý ra quyết định” là một trong các công nghệ trên, nhờ vào mô hình này, khối lượng công việc của giáo viên được giảm đi đáng kể. Công nghệ này vận hành dựa trên việc “nạp” các quy tắc và logic để sử dụng cho việc tập huấn ban đầu, giúp các AI có khả năng tự điều chỉnh và thích nghi với các thay đổi. Từ đó, tiết kiệm tối đa các khoảng thời gian chết, giúp giáo viên hoàn thành được nhiều “tasks”, đồng thời phân bổ thời gian cho các học sinh của mình nhiều và hợp lý hơn.
Trí tuệ nhân tạo giúp đổi mới phương thức giảng dạy
Trí tuệ nhân tạo đổi mới phương pháp giáo dục
Nắm bắt được những điểm tiện lợi từ các sản phẩm nghiên cứu của ngành khoa học Deep Learning, hệ thống giáo dục cũng đưa trí tuệ nhân tạo vào trong giảng dạy dựa trên nền tảng các trợ lý ảo. Siri, Cortana, hay Alexa của Google là một trong các trợ lý tuy ảo nhưng mà không hề phi thực tế. Đây là sản phẩm của mô hình Deep Learning vận hành bằng cách thu thập các nghiên cứu phân tích tâm lý và hành vi của con người, thông qua đó, tương tác với người sử dụng bằng 3 hình thức: văn bản (đặc biệt là chat nhanh), giọng nói và hình ảnh.
Tuy nhiên, không dừng lại ở các trợ lý ảo, công tác đổi mới giáo dục hiện nay tập trung vào việc chuẩn hóa nhằm giảm bớt sự khác biệt giữa các học sinh về thành tích. Chính vì vậy, hệ thống dạy kèm của AI ra đời, được thiết kế nhằm tối ưu hóa các bài giảng cho từng cấp bậc và khả năng tiếp thu của mỗi học sinh. Mặc dù không ngừng cải tiến, nhưng các AI này vẫn còn tồn tại khá nhiều mặt hạn chế, đặc biệt là cảm xúc. Sự kiên nhẫn và những phản ứng cảm xúc trước các tình huống của một hình mẫu giáo viên sẽ khó được tái tạo bởi một hệ thống AI ở thời điểm hiện tại.
Là một trong những đơn vị lớn về CNTT, Tập đoàn FPT (bao gồm Trường ĐH FPT) đã đi đầu trong việc triển khai, ứng dụng các sản phẩm của trí tuệ nhân tạo không chỉ trong công tác quản lý kinh doanh mà còn cả trong phương thức giảng dạy.
Xem thêm:
Phát triển ngành trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam
Lương ngành trí tuệ nhân tạo lên đến 510 triệu đồng
Ngành Trí tuệ nhân tạo lương cao nhưng khan hiếm nhân lực
Áp dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục dễ tiếp cận thực tế
Có thể khi nghe qua trí tuệ nhân tạo trong giáo dục, nhiều người sẽ nghĩ đến những thành tựu khổng lồ, mang tầm vĩ mô, và rất khó để tiếp cận. Tuy nhiên, các sản phẩm AI khi đưa vào giáo dục luôn được thiết kế để dễ dàng sử dụng và phổ biến rộng rãi, nhất là với các đối tượng như học sinh, sinh viên. Các sản phẩm AI rất đa dạng, muốn nó phức tạp, nó sẽ phức tạp, nhưng muốn nó đơn giản, nó có thể đơn giản đến mức khó tin.
Trí tuệ nhân tạo trong giáo dục dưới góc nhìn thực tế
“Grammarly” – phần mềm kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp tiếng Anh, là một trong những sản phẩm hình thành dựa trên công nghệ AI và “Xử lý ngôn ngữ tự nhiên”. Hiện nay, có hơn 20 triệu người dùng trên toàn thế giới tin dùng sản phẩm AI này như một công cụ giúp họ cải thiện kỹ năng viết, cũng như giao tiếp bằng văn bản tốt hơn. Cài đặt Grammarly thực chất rất đơn giản, tùy vào nhu cầu mà người dùng có thể nâng cấp các gói sử dụng. Các giảng viên cũng khuyến khích sinh viên của mình sử dụng phần mềm này, nhất là với các bộ môn viết.
Một phần mềm khác cũng dựa trên nền tảng “Xử lý ngôn ngữ tự nhiên” chính là Elsa (một phần mềm học nói Tiếng Anh). Elsa cũng sử dụng các công nghệ từ Deep Learning, chẳng hạn như phân tích giọng nói. Sau khi tải ứng dụng này về, Elsa sẽ có một bài kiểm tra mức độ (level) phát âm TA của người dùng bằng cách cho người đó đọc các đoạn văn/câu nói để phân tích điểm mạnh yếu, từ đó sẽ đưa ra một lộ trình học tiếng Anh tương đương. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, kết nối wifi là người dùng có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, vẫn còn khá ít người biết đến ứng dụng này. Đây cũng là một mặt hạn chế của AI khi được đưa vào trong giáo dục.
Phi Chiêu
